Het verhaal van Landgoed Vels

Door nationaal park de Sallandse Heuvelrug in Overijssel stroomt een kleine rivier; de Regge. In de middeleeuwen maakte deze rivier deel uit van een belangrijke handelsroute. Op het punt waar de Regge en de weg tussen Hanzestad Zwolle en Almelo elkaar kruisen, wordt in 1339 Huis ter Molen gebouwd waarvan de naam in 1380 verandert in Kasteel Schuilenburg. In 1705 laat Baron Joachim Hendrik Adolf van Rechteren Limpurg naast het kasteel pachtboerderij Vels bouwen. Na het overlijden van de baron raakt het kasteel zodanig in verval dat het in 1780 wordt afgebroken. Het resterende puin wordt gebruikt voor de bestrating van de weg naar Zwolle.

Het uitgangspunt was om zoveel mogelijk gebruik te van aanwezige materialen. En dus is het gebintwerk volledig hergebruikt en zijn na het neerhalen de gevels weer opgetrokken uit de originele stenen. Behalve de voorgevel. Deze is bij aanvang van het werk in zijn geheel ingeklemd in een staalconstructie, opzijgezet en na het bouwen van de kelder weer tegen de nieuwe zijgevels teruggeplaatst. De voorgevel is niet afgebroken omdat in de verschillende stenen en het verschillend voegwerk alle ingrepen sinds 1705 zichtbaar zijn. 

De stal is weer opengemaakt en heeft daardoor zijn volle hoogte terug. De brandmuur tussen de stal en het woonhuis is gereconstrueerd. En het dak heeft weer een klassieke kap gekregen, op een kleine insnijding na die noodzakelijk was voor de lichtinval. Daarmee is de typologie van de klassieke boerderij volledig hersteld, terwijl het pand is veranderd in een sfeervolle, comfortabele woning. Vanuit de deel, het woongedeelte, is een glazen gang gemaakt naar het ‘slaaphuis’; hier heeft het voormalige kookhuisje plek gemaakt voor een nieuwe ruimte met <aantal?> slaapkamers <badkamer(s)?>.

Als in 2010 de melkveehouderij vertrekt, wordt niet alleen de boerderij maar ook het landschap gerestaureerd; een plek van intensieve landbouw verandert in natuur. Historische graanakkers keren terug en het biologisch beheer ervan maakt een einde aan het gebruik van insecticiden, pesticiden en niet-natuurlijke meststoffen. De biodiversiteit neemt snel toe; akkerkruiden, veldmuizen, vogels, bloemen, insecten en buizerds vinden weer een veilig plek. De bolvormige weilanden, hun vorm ontlenend aan het eeuwenlang uitrijden van mest, worden begraasd door runderen. En kilometers aan prikkeldraad rondom het terrein worden verwijderd om plaats te maken voor houtwallen die bescherming bieden aan dieren en een natuurlijke habitat creëren voor wild en insecten.